Program profilaktyki

SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1 IM. ADAMA MICKIEWICZA W RAWICZU NASZA SZKOŁA SZANSĄ NA SUKCESZałącznik do Statutu nr 4 Szkolny Program Profilaktyki jest integralną częścią pracy szkoły i pozostaje w ścisłym powiązaniu z programem wychowawczym i dydaktycznym szkoły. Uczeń naszej szkoły to dziecko odpowiedzialne wobec siebie i innych, tolerancyjne i otwarte na problemy społeczności. Łatwo nawiązuje kontakt z rówieśnikami i dorosłymi. Przestrzega obowiązujące zasady i normy. PODSTAWA PRAWNA Statut SzkołyRozporządzenie MENiS z dn. 26 lutego 2002 r. W sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2002r. Nr 51, poz. 458). Rozporządzenie MENiS z dn. 31.stycznia 2003r. W sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem Dz. U. Z 2003r. Nr 26, poz. 226 UWAGI WSTĘPNEZgodnie z rozporządzeniem MENiS z dn. 26 lutego 2002 r. W sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Z 2002r. Nr 51, poz. 458), działalność edukacyjna szkoły jest określana przez : 1) szkolny zestaw programów nauczania, który obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego 2) program wychowawczy szkoły, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym i jest realizowany przez wszystkich nauczycieli 3) program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców · Profilaktyka jest jednym ze sposobów reagowania na rozmaite zjawiska społeczne, które oceniane są jako szkodliwe i niepożądane. Profilaktyka to podjęcie działań uprzedzających i kształtujących rozwój zjawisk poprzez wzmacnianie czynników chroniących przed zidentyfikowanymi i spodziewanymi zagrożeniami oraz poprzez osłabianie czynników ryzyka sprzyjających podejmowaniu przez uczniów zachowań problemowych. · Szkoła jest jednym z wielu miejsc realizacji działań profilaktycznych, działania szkoły pozostają w korelacji z gminnym programem profilaktyczno-wspierającym. · Szkoła jest realizatorem przede wszystkim profilaktyki pierwszorzędowej, adresowanej do grup niskiego ryzyka. Jej główne cele to promocja zdrowego stylu życia oraz opóźnianie wieku inicjacji w zakresie różnych zagrażających zachowań, a przez to ograniczenie zasięgu tych zachowań i związanych z nimi szkód. · Szkolny program profilaktyki to ogół działań chroniących uczniów przed zakłóceniami w rozwoju oraz interwencyjnych w sytuacji pojawiających się zagrożeń, adresowany do uczniów, nauczycieli i rodziców. Realizowany jest przez nauczycieli oraz pracowników niepedagogicznych szkoły. · Szkolny program profilaktyki obejmuje : a) działania zintegrowane z programem wychowawczym szkoły i z programem nauczania, kiedy treści profilaktyczne włączone są do realizowanych programów w różnych przedmiotach, w trakcie zajęć pozalekcyjnych, na godzinach wychowawczych, b) samodzielne programy profilaktyczne, realizowane niezależnie od obowiązującego programu nauczania przez nauczycieli lub osoby związane ze szkołą, c) działania interwencyjne podejmowane w odpowiedzi na konkretne niekorzystne wydarzenia w szkole lub w środowisku i uruchamiające działania zaradcze. Uruchomienie działań wobec uczniów mających rozmaite trudności i przejawiających zaburzenia zachowania (grupa ryzyka – profilaktyka drugorzędowa) wymaga zaplecza w postaci dostępu do kompetentnych specjalistów udzielających pomocy uczniom i ich rodzinom. · Szkolny program profilaktyki pozostaje programem otwartym, w którym zapisy mogą się zmieniać w zależności od potrzeb klasy, szkoły i środowiska. O sposobie, terminie i formie realizacji zadań decyduje wychowawca klasy uwzględniając etap rozwoju uczniów oraz potrzebę wprowadzenia określonych tematów. STRATEGIE PROFILAKTYKI SZKOLNEJ1) strategie informacyjne – ich celem jest dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych (min. o narkomanii i jej skutkach) i tym samym umożliwienie dokonywania racjonalnego wyboru 2) strategie edukacyjne – ich celem jest pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych (umiejętności nawiązywania kontaktów z ludźmi, radzenia sobie ze stresem, rozwiązywania konfliktów, opierania się naciskom ze strony otoczenia itp.) 3) strategie działań alternatywnych – ich celem jest pomoc w zaspokojeniu ważnych potrzeb (np. sukcesu, przynależności) oraz osiągania satysfakcji życiowej przez stwarzanie możliwości zaangażowania się w działalność pozytywną (artystyczną, społeczną, sportową itp.) 4) strategie interwencyjne – ich celem jest pomoc osobom mającym trudności w identyfikowaniu i rozwiązywaniu ich problemów oraz wspieranie w sytuacjach kryzysowych Strategie informacyjne, edukacyjne i działań alternatywnych stosuje się na wszystkich poziomach profilaktyki, natomiast strategie interwencyjne dotyczą już profilaktyki drugo- i trzeciorzędowej. ZADANIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKISzkolny program profilaktyki zakłada wzmacnianie czynników chroniących (zapobiegają i osłabiają możliwość wystąpienia zachowań problemowych) poprzez : realizację edukacji prozdrowotnej zdobywanie umiejętności życiowych, budowanie pozytywnej więzi z rodziną i szkołą, włączanie rodziców do realizacji szkolnego programu profilaktyki, wzmacnianie norm i wartości społecznie akceptowanych oraz objęcie pomocą psychologiczno-pedagogiczną dzieci, rodziców i nauczycieli. Do czynników chroniących należy : - silna więź emocjonalna z rodzicami - zainteresowanie nauką szkolna - poszanowanie norm i wartości społecznych - przynależność do pozytywnej grupy - regularne praktyki religijne Drugim elementem szkolnego programu profilaktyki jest oddziaływanie poprzez redukcję lub eliminację czynników ryzyka (cechy, sytuacje, warunki sprzyjające powstawaniu zachowań problemowych). Czynniki ryzyka związane mogą być z: - sytuacją rodzinną (zaburzenie więzi między rodzicami a dzieckiem, brak poczucia bezpieczeństwa, obniżenie poczucia własnej wartości, brak wyznaczania granic, konflikty, rozpad rodziny, zaburzenia w pełnieniu ról ojca i matki, niejasny system wymagań, brak dyscypliny i kontroli lub nadmiernie surowa dyscyplina i kontrola, rodzice jako wzorce nieprawidłowych zachowań- przemoc, alkoholizm itp.). - sytuacją szkolną - grupą rówieśniczą - czynnikami osobowościowymi - przekonaniami normatywnymi Wystąpienie któregoś z czynników ryzyka (lub kilku) jest przyczyną wystąpienia różnorodnych zachowań problemowych, takich jak palenie tytoniu, używanie alkoholu, narkotyków, środków wziewnych, leków, zachowania agresywne, przestępcze a ponadto trudności w nauce, brak zainteresowania nauką, wagary, ucieczki z domu, stosowanie dziwnych diet itp. Zachowania problemowe niosą ryzyko negatywnych konsekwencji dla zdrowia psychicznego i fizycznego jednostki jak i jej otoczenia. Zbadaną zasadą jest, że jedno zachowanie problemowe pociąga za sobą kolejne. Konkretny czynnik ryzyka może być podłożem różnych zachowań problemowych. PODZIAŁ ZADAŃ· Rada Pedagogiczna – tworzy i uchwala szkolny program profilaktyczny, zgłasza potrzebę wprowadzenia samodzielnych programów profilaktycznych, dokonuje ewaluacji działań profilaktycznych. · Nauczyciele – współpracują z wychowawcami klas w realizacji zadań zawartych w szkolnym programie profilaktycznym, realizują zalecenia Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej zawarte w opiniach, doskonalą swoje kwalifikacje i umiejętności w zakresie działań profilaktycznych. · Wychowawcy klas – integrują zespół klasowy, dbają o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji w klasie, realizują zadania w zakresie profilaktyki we współpracy z rodzicami i nauczycielami. Współpracują z rodzicami uczniów zagrożonych uzależnieniem. · Koordynatorzy ds. profilaktyki – diagnozują potrzeby uczniów i rodziców w zakresie profilaktyki, inicjują i organizują przedsięwzięcia określone w szkolnym programie profilaktyki, współpracują z podmiotami szkoły i innymi instytucjami wspomagającymi, monitorują pracę wychowawców i pedagoga w zakresie profilaktyki. Systematycznie rozpoznają i diagnozują zagrożenia związane z uzależnieniem. · Pedagog szkolny – rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny niepowodzeń szkolnych, określa formy i sposoby udzielania uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, odpowiednio do rozpoznanych potrzeb, organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli, podejmuje działania profilaktyczno-wychowawcze wynikające z programu wychowawczego szkoły i szkolnego programu profilaktyki w stosunku do uczniów, z udziałem rodziców i nauczycieli, wspiera działania opiekuńczo-wychowawcze nauczycieli. Organizuje poradnictwo w zakresie zapobiegania uzależnieniom od środków odurzających i substancji psychotropowych. · Rada Rodziców – opiniuje program profilaktyki szkolnej, współpracuje z Radą Pedagogiczną, wychowawcami klas, koordynatorami ds. profilaktyki, Samorządem Uczniowskim oraz wspiera działania wynikające ze szkolnego programu profilaktyki. · Rodzice – przedstawiają Radzie Rodziców opinie na temat profilaktyki, korzystają z pomocy i wsparcia ze strony pedagoga i szkolnej służby zdrowia, wnioskują do odpowiednich organów i instytucji w sprawach kształcenia specjalnego, nauczania indywidualnego i innych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej · Organ prowadzący – Urząd Miejski Gminy Rawicz – decyduje o zatrudnianiu i wymiarze czasu pracy pedagoga, psychologa i logopedy, uczestniczy w wyposażaniu szkoły w pomoce dydaktyczne i środki niezbędne do realizacji szkolnego programu profilaktyki. · Miejsko-Gminne Centrum Profilaktyki Alkoholowej – współpracuje ze szkołą w zakresie pomocy udzielanej uczniom z rodzin zagrożonych, organizuje działania profilaktyczne o charakterze gminnym, dostarcza materiały z zakresu profilaktyki, organizuje szkolenia dla nauczycieli i rodziców. · Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna udziela szkole pomocy w zakresie poradnictwa dotyczącego potrzeb rozwojowych uczniów oraz zagrożeń i możliwości przeciwdziałania uzależnieniom od środków odurzających lub substancji psychotropowych. · Młodzieżowe Centrum Profilaktyki „Alternatywa” – udziela szkole pomocy w zakresie poradnictwa dla dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, ich rodziców oraz nauczycieli dotyczącego zapobieganiu uzależnieniom od środków odurzających lub substancji psychotropowych ZASOBY SZKOŁY1. Kadra Wszyscy nauczyciele posiadają wykształcenie wyższe z przygotowaniem pedagogicznym. Wielu z nich ma ukończone studia podyplomowe, kursy kwalifikacyjne i doskonalące (np. w zakresie komunikacji interpersonalnej, budowania szkolnego programu profilaktyki, zapobiegania uzależnieniom od środków odurzających i patologii społecznej, socjoterapii i inne). Nauczyciele tworzą zespoły samokształceniowe. Szkoła zatrudnia pedagoga w wymiarze ½ etatu oraz logopedę w wymiarze 2 godzin tygodniowo. 2. Zajęcia pozalekcyjne Kółka zainteresowań: - ekologiczne - teatralne, - taneczne, - plastyczne, - muzyczne - informatyczne, - matematyczne, - języka angielskiego, - techniczne, - sportowe „Magiczne soboty z Jedynką” 3. Baza - świetlica szkolna - salka gimnastyczna - boiska - sala komputerowa - biblioteka - kuchnia - sale lekcyjne wyposażone w sprzęt audiowizualny 4. Szkoła należy do ogólnopolskiej sieci szkół promujących zdrowie. CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKIOpierając się na znajomości zasad profilaktyki oraz uwzględniając dokonaną w szkole diagnozę określone zostały następujące cele szkolnego programu profilaktyki : 1. Budowanie więzi ze szkołą i rodziną poprzez aktywne uczestnictwo w jej życiu 2. Opóźnianie inicjacji w zachowaniach problemowych uczniów 3. Rozbudzanie zainteresowania nauką szkolną 4. Kształtowanie umiejętności życiowych PROCEDURY INTERWENCJI WOBEC UCZNIÓW I RODZICÓWKRADZIEŻ 1. Wyjaśniająca rozmowa z uczniem – wychowawca, pedagog, dyrektor. 2. Wezwanie rodziców. 3. Ustalenie z rodzicami i uczniem form zrekompensowania szkody i poniesienia konsekwencji popełnienia czynu zgodnie z Regulaminem Szkoły. 4. W przypadku znacznej szkody – wezwanie policji. NISZCZENIE MIENIA OSOBISTEGO I SZKOŁY 1. Wyjaśniająca rozmowa z uczniem – wychowawca, pedagog, dyrektor. 2. Wezwanie rodziców. 3. Ustalenie z rodzicami i uczniem form zrekompensowania szkody (kupno, naprawa) i poniesienia konsekwencji popełnienia czynu zgodnie z Regulaminem Szkoły. 4. W przypadku znacznej szkody – wezwanie policji. POBICIE 1. Wyjaśniająca rozmowa z uczniem – wychowawca, pedagog, dyrektor. 2. Rozmowa z rodzicami. 3. Ustalenie z rodzicami i uczniem poniesienia konsekwencji popełnienia czynu. 4. W przypadku poważnego pobicia – wymagającego interwencji lekarza, powiadomienie policji. UŻYWKI 1. Wyjaśniająca rozmowa z uczniem – wychowawca, pedagog, dyrektor. 2. W przypadku palenia tytoniu – powiadomienie rodziców. 3. W przypadku innych używek – wezwanie rodziców do szkoły, powiadomienie policji. 4. Ustalenie konsekwencji oraz wskazanie istniejących możliwości pomocy uczniowi i rodzicom. WAGARY 1. Rozmowa wychowawcy z uczniem i rodzicami. 2. Zobowiązanie do uzupełnienia braków i zgłoszenia się do nauczyciela w terminie przez niego wyznaczonym. RODZIC W STANIE NIETRZEŹWYM NA TERENIE SZKOŁY 1. Wyproszenie osoby z terenu szkoły. 2. W przypadku stawiania oporu – wezwanie policji.